Tiểu khu Trọng Con là quê Ô Chài....

LBT:Tôi vừa một chuyến xuyên Nửa đầu miền Trung về,nhận được bài viết của các cháu liệt sỹ Lù Văn Chài.Nên cập nhật ngay lên blog của tiểu đoàn 99 PCX ngay.Tiêu đề là chúng tôi đặt.

Di tích Tiểu khu Trọng Con là vùng đất lịch sử Cách mạng thuộc thôn Thác, xã Bằng Hành, huyện Bắc Quang, tỉnh Hà Giang. Năm 1945, thực hiện chỉ thị của Chủ tịch Hồ Chí Minh, các đồng chí Lê Quảng Ba, Bế Triều, Nam Long cùng đội vũ trang tuyên truyền tiến về tổng Bằng Hành xây dựng lực lượng Cách mạng và đặt tên nơi đây là Tiểu khu Trọng Con. Tiểu khu Trọng Con là cái nôi của phong trào Cách mạng ở Hà Giang đã góp phần vào sự nghiệp thắng lợi của Cách mạng giải phóng tỉnh Hà Giang trong thời gian ngắn, đưa nhân dân thoát khỏi cuộc sống kìm kẹp của thực dân Pháp, phát xít Nhật cùng bè lũ tay sai.

Chài đã sinh ra trong một gia đình nông dân nghèo thuộc Tiểu khu Trọng Con. Gia đình có năm anh em, một chị gái cả, anh trai thứ hai, Chài là con thứ ba, dưới Chài còn hai em trai, khi Chài được ba tuổi em giáp Chài đã mất vì bị viêm phổi cấp, sống trong tình thương yêu của gia đình, anh em Chài chịu thương, chịu khó học tập, làm lụng giúp bố mẹ và sớm tiếp thu lòng yêu nước nồng nàn từ người Bố của anh đã từng tham gia du kích đánh giặc Pháp, mẹ của anh cũng từng tham gia công tác phụ nữ thôn bản, ngày ngày anh luôn được bố mẹ kể về sự tàn ác của giặc Pháp xưa kia, lòng anh càng hun đúc ý chí căm thù giặc Mỹ xâm lược đang dày xéo lên tổ quốc mình. Khi Chài được năm tuổi thì bố mất do mắc phải căn bệnh viêm phổi mãn tính, mẹ phải một mình bươn trải nuôi bốn anh em Chài. Thời kỳ đó, gia đình anh còn nghèo lắm, hàng năm làm ruộng năng xuất lúa đạt được rất thấp, thường phải phát thêm rẫy trồng thêm củ khoai, củ sắn mới đủ ăn. nhưng quê hương anh vẫn đóng thuế đầy đủ cho nhà nước, hạt gạo quê anh đã cùng với cả nước phục vụ kịp thời cho chiến trường Miền Nam để đánh thắng giặc Mỹ xâm lược. Sớm biết nỗi khổ vất vả của gia đình, anh hy vọng một ngày kia lớn lên sẽ được cầm súng đánh giặc Mỹ để bảo vệ quê hương đất nước. Đang mải nằm suy nghĩ mông lung bỗng có tiếng thằng Thế gọi ngoài cổng.

- Chài ơi! Chài ơi! Đi học đi. Tiếng thằng Thế gọi.

- Ơi! Chờ tao với Thế ơi.

Chài chạy vội vào góc nhà với lấy túi nải đựng sách vở khoác vào vai rồi bước xuống cầu thang, con chó vàng chạy theo ra cổng, Chài liền cúi nhặt hòn cuội ném đuổi nó.

- Cút về ngay Vàng, cấm không được theo người ra đường!

Con chó vàng sợ quá liền chạy vào gầm nhà ngồi ngó theo bóng người vừa đi khuất sau bụi cây sậy.

Ngày hôm đó, Cô giáo Hải dạy môn lịch sử giảng bài Chiến thắng Ngọc Hồi- Đống Đa khiến cho Chài suy nghĩ nhiều về tinh thần đoàn kết dân tộc Việt Nam, tuy là một dân tộc nhỏ bé nhưng với lòng yêu nước quật cường, biết tập hợp được sức mạnh đoàn kết dân tộc thì bất kỳ kẻ thù nào cũng bị nhân dân ta đánh bại. Ngay chiều hôm đó đi thả trâu lên khu núi sau nhà, anh không quyên cầm theo quyển sách lịch sử dắt vào cạp quần mang theo. Đang dắt trâu lên dốc, bỗng Chài nghe thấy dọng nói con gái phía sau.

- Sao Chài có cái gì dắt phía sau lưng thế! Huê bạn gái cũng đi thả trâu hỏi.

- Quyển sách lịch sử tớ mang theo để chiều nay đọc lại bài sáng nay để hiểu thêm mấy đoạn chưa rõ ấy mà!

- Vẽ chuyện, cứ nghiền lắm vào, để trâu ăn lúa của người khác thì khổ đấy Chài ơi! Huê trách khứ.

Nói thế chứ, Huê hiểu rất rõ tính của Chài, cậu ta rất là chịu khó, biết  quý trọng thời gian coi là vàng là ngọc, Huê biết có lần mải đọc sách thế là con trâu mộng ăn gần vườn ngô nhà ông Đoài tớp liên hồi mấy bắp ngô đang thì kết hạt, cô Nhạ làm mương gần đó gọi với.

- Chài ơi làm gì mà để trâu ăn ngô nhà người ta đó kìa!

Tiếng gọi thất thanh làm Chài dật mình, bỏ quyển sách chạy vội về hướng vườn ngô vừa chạy Chài vừa hô: Hùi hùi…hùi! vừa vơ vội cục đất ném ào, cục đất rơi ục vào mông con trâu mộng, nó dật mình lao thẳng vào vườn ngô không dám quay mặt, thế là người đuổi theo trâu trong vườn ngô, đám ngô gãy rạp một lối, Chài tức điên, khi đuổi ra khỏi vườn ngô, chạy tiếp một đoạn, thì nắm được đoạn chạc, Chài liền dật mạnh làm con trâu đau điếng, thế là cứ thế Chài dùng chân đá liên hồi vào bụng, vào mông con trâu Chài ghì chiếc chạc làm nó nghiêng người chạy vòng quanh, lúc này trâu và người mệt lử, thế là Chài liền buộc vào bờ rừng không thả nữa, Chài quay lại tìm quyển sách nhưng mãi vẫn không thấy, lúc này mới thấy Huê đi đến đưa cho Chài quyển sách.

          - Tớ nhặt được ở chỗ kia kìa, nhớ lần sau đừng mải đọc sách nhé!

Cũng từ đó, hai người thân nhau từ khi nào không rõ, hai người như hình với bóng, những khi đi học, khi thả trâu hay vào rừng lấy củi cũng có nhau, hễ vắng nhau một ngày là thấy nhớ, đã hai hôm nay không thấy Huê gọi đi học, linh tính của Chài như có chuyện gì chẳng lành đã xảy ra với Huê. Ngay buổi trưa hôm đó, Chài đi sang nhà Huê tìm hiểu sự tình thì thấy mẹ Huê, Chài liền hỏi:

- Cô ơi! Bạn Huê bị sao mà hôm nay nghỉ học ạ!

- Hôm qua đi làm nương, nó bị con rắn cắn đau lắm!

Chài bước vội lên nhà, thấy Huê nằm góc nhà thò chân ra ngoài Huê đau quá khóc mếu. Nhìn thấy chân phải Huê sưng vù, Chài hỏi:

- Đã bó thuốc gì đấy!

- Mẹ đã bó thuốc nam chống độc rồi, xong vẫn thấy đau quá! Huê mếu máo nói.

- Không được đâu, chân sưng vù thế kia là ghê lắm, phải đi ra trạm xá  điều trị thôi!

Thế là Chài gọi thêm bạn lấy chiếc võng gai, cùng khiêng Huê ra trạm xá xã.

          Xóm của Chài nằm sâu phía trong Tiểu khu Trọng Con, ngay đầu làng có con suối, từng đàn cá lượn lờ bơi trong dòng nước xanh dưới ánh nắng xuân những con cá Thỉnh liệng nghiêng mình làm cho ánh nắng chiếu vào vây cá làm ánh chớp sáng lóe lên, một con kỳ đà nằm dài phơi nắng trên gềnh đá, trên ngọn cây soan từng đàn chim héc tranh nhau ăn quả, thỉnh thoảng có những tiếng chim bìm bịp kêu dưới bụi cây lau bên suối, xa xa những tiếng gáy te, te… của những chú gà rừng đang tìm mái. Hôm nay, thứ bảy Chài theo anh trai vào rừng đặt bẫy bắt thú rừng, khi hai người vào đến khu rừng Pác Nậm, hai anh em ngồi nghỉ lấy sức. Anh nói với Chài.

- Hai anh em mình đi đánh cạm khi vào rừng phải nhớ là đề phòng thú dữ và rắn rếp độc cắn đấy!

Bỗng Chài thấy một con chim tu rúc bay đến đậu trên ngọn cây soan ven đường, Chài liền lấy chiếc súng cao su khoác trên cổ ra mò đến gốc soan, Chài lấy viên sỏi trong túi áo, dương súng Pựt! viên sỏi bay đi, Bục viên sỏi bay vào ngực con chim, những chiếc lông bay tung ra, con chim trúng đạn rơi xuồng gốc cây, Chài liền chạy đến nhặt con chim, anh khen Chài bắn giỏi. Hai anh em vác cạm đi vào rừng, hôm đó Chài và anh đặt cạm theo lối mòn của những con thú đi ăn. Đánh cạm kiểu này thường xuyên được thú rừng, nhà của Chài thỉnh thoảng vẫn được thú rừng để làm thức ăn cải thiện, những con chuột rừng, chim và có lần còn cả những con chim to như bìm bịp, hay gà rừng bị mắc bẫy.

          Những chò chơi đã gắn liền với Chài theo từng năm tháng tuổi thơ ấu, khi Chài học lên cấp II, phải ra tận xã Bằng Hành, xa nhà hàng chục cây số song Chài vẫn cùng chúng bạn ngày ngày miệt mài theo học, những ngày đi học Chài thường mang theo khẩu súng cao xu theo, dọc đường gặp con chim nào là dương súng bắn, có hôm cùng thằng Thế mang cả chiếc quay đút vào túi sách, khi tan học đã 11 giờ rồi mà hai thằng vẫn còn đánh quay ngoài đường không về, khi về đến nhà đã quá trưa, nên bị mẹ lấy roi đánh cho một trận, sau trận đòn đó Chài thấy mình có lỗi với gia đình, những ngày đi thả trâu cũng làm cho Chài nhớ mãi, khi không đọc chuyện thì cùng bạn mò đi bắn chim, hay xuống suối dùng súng bắn tên bắt những con cá nấp trong khe đá, có buổi bắn được hàng sâu cá suối, vào những đêm có trăng sáng nhất là rằm trung thu, sau khi đi rước đèn về là Chài thường hay cùng với các bạn chơi chò chơi u a u ập bịt mắt bắt dê, hay chò chơi đánh trận giả, vào những đêm có tiết trời mùa đông lạnh giá, Chài thường hay cùng với thằng Thế vác chiếc nỏ đi săn chim cuốc hay ngủ trên các bụi tre, bụi sậy ven suối. Đi soi cuốc mùa này do trời rét nên chim cuốc thường ngủ rất thấp, nhưng chim cuốc nằm ngủ nhưng nó rất tinh, nên khi soi thấy bóng màu trắng, đỏ là cứ chĩa mũi tên bật lẫy nỏ là trúng liền. Có hôm đi soi chim bắn được hai đến ba con, thế là hai thằng đem về một con băm nấu cháo ăn luôn, còn hai con chia nhau mỗi thằng một con đem về nhà, bữa cháo đó gọi cả nhà dậy cùng nhau ăn vui vẻ. Có buổi chiều hè đi thả trâu về, cả con trai và con gái rủ nhau xuống suối tắm, đứa nào đứa ấy khi lột quần áo ra trắng ởn không biết sấu hổ, đám con trai thě vŕo ta luy bờ suối lấy bùn trát kín lên người, tát nước lên ta luy sau đó thi nhau trượt suống suối, sau đó bọn nhóc lại rủ nhau trèo lên cây cơi nhảy xuống ùm ùm, làm đám con gái cũng chung vui cùng nhau lần lượt chèo lên cây nhảy ùm ùm, những tiếng cười nói rôm rả cả góc suối, khi nhìn không thấy đàn trâu đâu nữa cả đám hô nhau thế là thi nhau mặc quần áo, có đứa con trai đút nhầm cả vào chiếc quần con gái, chạy được một đoạn mới quay lại đổi, nhìn mà buồn cười quá. Các chò chơi tuổi thơ gắn liền với Chài suốt bao năm học. Ngồi nhớ lại cảnh bọn con trai, con gái làng chơi vô tư mà lòng Chài cảm thấy cuộc sống thật thiêng liêng, cao cả.

          Sau bao năm học tại xã Bằng Hành đã để lại nhiều ấn tượng đẹp trong lòng Chài. Nhớ nhất là vào dịp cuối kỳ học cấp II, Chài và Huê dủ nhau đi chụp ảnh kỷ niệm tại huyện Bắc Quang, hôm đó Chài và Huê mặc trên người bộ quần áo tuy không mới nhưng hai đứa đều mặc sạch sẽ, nhìn hai đứa ăn mặc gọn ghẽ, anh thợ ảnh trêu.

- Hai đứa yêu nhau chắc ra chụp ảnh cưới à!

Thấy Huê đỏ ửng mặt, Chài biện hộ.

- Đúng rồi! bọn em chụp ảnh để lưu niệm để khi cưới có sẵn ảnh không phải chụp lại!

Nhưng khi hai đứa đứng vào chụp chung thì Huê xấu hổ toàn chạy ra ngaoif làm cho anh thợ ảnh không thể nào bấm được máy, nên cuối cùng Chài phải chụp một mình. Sau khi chụp xong ảnh, trên đường về Chài cứ trách Huê không chụp chung với nhau một kiểu, Huê cứ tựa vào lưng Chài cười rúc rich.

          Một tuần sau, Chài ra hiệu ảnh khi cầm những tấm ảnh nhỏ bé trong tay, Chài thầm nghĩ: “Huê ơi! Cậu thật thương, thật mến, tớ …Yêu cậu biết dường nào!” Chài về nhà đưa ảnh cho Huê hai người cứ nhìn ảnh, rồi lại nhìn nhau, những ánh mắt đầy cảm động.

- Tớ tặng bạn tấm ảnh này để nhớ mãi những ngày sống bên nhau! Nhận tấm ảnh, Huê liền ấp vào lống ngực phập phồng, Huê thổn thức.

- Cảm ơn Chài! Tấm hình này sẽ mãi ở bên Huê suốt đời.

          Hai tuần sau, gia đình Chài tiến hành làm lễ dạm hỏi cho hai đứa. Cũng từ đó hai gia đình qua lại như những người thân thuộc gần gũi, có gì cũng gửi quà sang cho nhau tạo cho hai gia đình thêm gắn bó bền chặt không thể nào phai.

          Ngày chia tay cùng các bạn cũng đến gần, trường cấp II xã Bằng Hành, huyện Bắc Quang làm lễ tốt nghiệp tổ chức rất vui vẻ, hoành tráng. Với tấm bằng xếp loại khá, Chài được các thầy, cô và các bạn đến chúc mừng. Khi thấy Huê bước lên từ đám bạn, trên tay cầm bông hoa hồng trắng đưa cho Chài mà hai má Huê đỏ ửng, hai dọt nước mắt lăn xuống má Huê, càng làm cho Chài thêm phần cảm động lâm ly. Tối hôm đó không tài nào chợp mắt được, Chài liền vùng dậy, bật que diêm châm vào chiếc đèn Hoa Kỳ đặt trên phản, Chài lấy quyển vở xé một tờ giấy, lấy chiếc bút máy trong túi sách ra bơm thêm ít mực ngồi viết.

          “ Việt nam -Dân chủ cộng hòa...

Kính gửi: Ban tuyển quân Nghĩa vụ quân sự huyện…

Tôi là: Lù Văn Ch……”

Chài cắm cúi viết, viết xong anh đọc lại, vẫn chưa được anh lại lấy giấy ra viết lại, sau ba lần thấy được anh gấp lại đút vào phong bì, ghi rõ ngoài bì thư, đặt ngay ngắn giữa bàn học. Đêm đó, Chài không thể chợp mắt đầu óc cứ xuy nghĩ mông lung, mãi lâu Chài cố nhắm mắt lại nhưng hình ảnh cô giáo Hải dạy sử bài chiến thắng Ngọc Hồi- Đống Đa cứ hiện về, vất vưởng. Chài dậy đi lại trên nhà trong đêm, có tiếng mẹ gọi.

- Sao con dậy làm gì sớm vậy?

- Con không ngủ được mẹ ạ!

- Con cố ngủ đi mai còn theo mẹ lên núi phát nốt đám nương để trồng sắn đấy!

Chài liền tắt đèn chui vào màn, màn đêm buông xuống, những tiếng dế kêu râm ran, giấc mộng mênh mông tràn đến, Chài thiếp đi tự lúc nào không biết. Sau buổi sáng cùng mẹ làm nương về, Chài liền sang nhà anh B làm công tác bưu tá của xã gửi chiếc bì thư. Anh B hỏi:

- Em Chài gửi thư cho người yêu à!

Chài mỉm cười nói cho B biết là gửi đơn tình nguyện nhập ngũ đợt này. Tối hôm đó, Huê đến gọi cổng, con chó vàng biết người quen chỉ sủa vài tiếng là nó chạy đến ve vẩy cái đuôi, Chài bước xuống sàn đón Huê, hai đứa đêm đó cứ ngồi ngoài sàn nhà tâm sự. Hết nói chuyện này đến chuyện khác, trên trời những ánh sao như sáng hơn mọi đêm khác. Huê cứ nhìn vào mắt Chài làm Chài ngượng ngịu. Hai đứa cứ vậy, Ngồi lặng im, chỉ có tiếng dế kêu râm ran, tiếng con chim cúc cu kêu văng vẳng từ cánh rừng xa, tiếng tặc tặc của con thạch sung trên vách nhà,  bỗng hai tay chạm vào nhau, Huê thẹn đỏ mặt, bỗng Huê lên tiếng.

- Anh…Anh Chài ơi! Huê nói nghẹn

- …Sao Huê lại thế. Chai vòng tay ôm lấy thân người Huê. Huê ngả người vào lòng Chài.

- Em bắt đền anh đấy! viết đơn đi bộ đội mà không cho em biết.

Huê gục đầu vào vai anh, khóc nức nở. Chài vuốt vai Huê xoa dịu.

- Thôi nào, Anh đi lính bảo vệ Tổ quốc có gì đâu mà phải lo xa! Đánh giặc Mỹ xong anh lại về với em mà.

Ngày đi khám nghĩa vụ, Huê đã cùng với Chài đèo nhau ra huyện, Biết Chài sức khỏe đạt loại A  trên đường về, Huê tâm sự:

- Anh đi bộ đội nhớ về quê hương, bố mẹ và em nhá!

- Anh không bao giờ quyên quê cha đất tổ đâu, nhất là ở đó có em yêu của anh nữa!

Ngày lên đường nhập ngũ năm đó, Huê xin phép gia đình bố mẹ sang giúp làm cơm chia tay chung vui cùng gia đình. Anh em họ hàng, làng xóm thân quen đều đến chia vui tấp nập, sau bữa tiệc chia tay với những lời chúc, mọi người tặng quà cho Chài, người thì tặng gói xôi, chai nước, người thì tặng gói kẹo lạc, đám bạn học thì tặng cho nào là sổ tay, bút viết còn Huê đến chỗ Chài ngồi lấy ra chiếc khăn mùi xoa thêu đôi chim bồ câu trắng và hàng chữ “Hạnh phúc”. Chài nhận chiếc khăn từ tay Huê mà lòng chào dâng vô tận. Khi ngồi tâm sự Huê nói đã có giấy gọi đi học trường y, nên Chài lòng càng phấn khởi, anh hy vọng Huê sẽ trở thành người Bác sỹ giỏi để mai này phục vụ quê hương.

Sáng hôm sau, Huê dùng xe đạp của mình đến nhà đón Chài sớm. Hai người đèo nhau ra huyện tập trung. Mẹ cũng nhờ bác hàng xóm lấy chiếc xe đạp cùng đưa ra huyện để tiễn con, cùng đi nhập ngũ với Chài cúng có hai anh bạn cùng xã, 8 giờ sáng sau khi giao nhận quân xong, Mẹ đưa cho gói xôi nhưng anh nói:

- Mẹ hãy cầm về đi, ở nhà còn đói lắm.

- Con cứ cầm theo để ăn còn đi xa mà! Tay cầm gói xôi mà hai mắt rớm lệ, mẹ ôm lấy Chài, Huê cũng không kìm được nước mắt cô lao đến, cứ thế ba người ôm nhau khóc không ai nói được nửa lời. Tiếng còi vang lên, anh vội leo lên xe cùng mọi người. Chiếc xe rồ máy lao về xuôi, những cánh tay vẫy chào, những tiếng gọi chia tay, và cả những giọt nước mắt tuôn trào…Chiếc xe lao đi biến mất sau rặng cây xanh. Huê bừng tỉnh, vùng chạy theo, chạy mãi, chạy mãi nhưng mất dần bóng Chài. Ôi cuộc đời thật chớ trêu. Chài đã không thể về với Huê, anh đã hy sinh trong một trận oanh kích của máy bay giặc Mỹ tại mặt trận An Mã II- Lệ Thủy- Quảng Bình tháng 5 năm 1972. Anh đã đi xa, thật xa không bao giờ ở trên thế gian này nữa. Trọng Con ,Bắc quang ,Hà giang lại dâng hiến một người con thương yêu cho sự nghiệp thống nhất đất nước.

                                              KV.  Hà Giang, tháng 02 năm 2016