Cảm xúc 30 tháng 4-Những hồi tưởng thật sau 30 năm.

Nhiều lúc tôi cứ băn khoăn tự hỏi:Nước mình ngoài những nhà nghiên cứu lịch sử,còn có các nhà viết sử không? (Viết những cái đã ,đang xảy ra một cách trung thực ) .Lúc nào cũng có:đấy là báo chí,tin tức ,sự kiện bình luận...tức thời của cuộc sống.Những sự kiện này đa phần trở thành lịch sử!Và,để cho nhiều năm sau Những nhà nghiên cứu lịch sử (có thể là rất trẻ) lục tìm những tư liệu mà viết sử,đánh giá lịch sử một cách trung thực.Nhân kỷ niệm 30 năm Giải phóng Sài gòn(1975-2015)tôi xin ghi lại những Hồi tưởng & nghĩ suy về cái ngày 30-4 ấy.Đương nhiên là phải thật .

30-4-1975 chúng ta toàn thắng!Không bàn là ta thắng Mỹ hay Nguỵ?Chúng ta thắng Mỹ khi nào?Theo tôi ngay khi Hiệp định Pari kí kết,Hoa kì buộc phải chấp nhận các điều kiện của ta:rút toàn bộ lực lượng quân sự & bán quân sự Mỹ ra khỏi miền Nam.Trong khi đó lực lượng quân giải phóng vẫn giữ nguyên.Là người trong cuộc tôi biết rằng lúc đó quân giải phóng có tới 2/3 là bộ đội miền Bắc ,tinh thông với vũ khí hiện đại & thông thạo các chiến trường...Có ai còn nhớ thuật ngữ mà trong suốt thời gian vừa đánh vừa đàm của ta:"Việc tri viện và giúp đỡ đồng bào miền Nam là đương nhiên & quyền của nhân dân ,quân đội miền Bắc".Thời điểm này người Mỹ hiểu là đã thua rồi.(Tất nhiên là hiểu thua trong danh dự).

Xin kể chuyện này:ta đánh Lái thiêu,Phú lợi...tiêu diệt & làm tan rã sư đoàn 5 Nguỵ.Nhưng căn cứ Lai khê,một căn cứ pháo binh nguỵ khét tiếng một thời còn nguyên vẹn.Sỹ quan ,lính tráng ngồi chờ quân giải phóng đến để qui hàng...Một số đơn vị địa phương của ta tự thành lập ,vào tiếp quản căn cứ.Lính Nguỵ nói thế này:...Không chúng tôi hàng các ông bộ đội miền Bắc cơ?Chứ không hàng các ông?Thế là suốt hai bên đường từ Lai khê đến Thủ Dầu Một ngập tràn quân trang Nguỵ vứt lại khi bỏ chạy...

Chiến dịch Hồ Chí Minh,nhiều cánh quân tiến về Sài gòn như duyệt binh hành tiến.Xe tăng T54 đi đầu gặp những chốt lẻ tẻ bắn kháng cự.lập tức quay nòng pháo bắn dập một hồi,chốt tan lại hành tiến thẳng hướng Sài gòn...Hồi đó người ta cũng chỉ ra một cô gái(Cô Nhím)dẫn một đoàn xe tăng tiến vào Sài gòn.Tôi nghĩ trường hợp này là hi hữu.Tất cả là táo bạo,thần tốc.Mọi con đường tiến về Sài gòn đều vạch trên bản đồ.Ngay như quân đoàn 2 đơn vị tiến vào dinh Độc lập đầu tiên cũng xuất phát điểm từ miền Bắc-giải phóng một loạt các tỉnh miền Trung ,chọc thẳng vào Sài gòn nhanh hơn tất cả các quân đoàn khác...Hình ảnh mà mọi ngã 3 đường là rừng những cánh bướm chỉ đường tự tạo cho các cánh quân.
Đúng là khi cánh cửa thép Xuân lộc đã được mở toang thì mọi con đường dẫn về giải phóng Sài gòn chỉ là thời gian.Và,Mỹ đã thua nên không dùng B52 yểm trợ cho quân Nguỵ nữa. Các quân đoàn của ta với trang thiết bị tối tân ,hiện đại mới có thể tập kết quanh Sài gòn.(Tối tân hiện đại ở đây là hơn hẳn vũ khí mà Mỹ trang bị cho quân Nguỵ).Năm 1968 nếu xe tăng ,vũ khí hạng nặng của ta tập kết gần các thành phố lớn miền Nam thì việc đánh "tay bo" với Mỹ chắc có hồi kết sớm hơn?Ngoài lề một chút:Tôi rất tán đồng quan điểm của nhà văn Chu Lai trong một cuộc toạ đàm trên tivi(VTV1)khi đánh giá về quân Nguỵ tử thủ ở Xuân lộc:-có một kẻ thù dũng cảm còn hơn một người bạn hèn nhát.Tôi chưa bao giờ thấy các nhà văn ,nhà báo xô viết trước đây mô tả lính phát xít là hèn nhát?Tôi cũng không đồng tình với quan điểm của một vị cựu cán bộ địch vận(cũng trên buổi toạ đàm trên):Rằng Ô Nguyễn Cao Kỳ như một kẻ sợ ma đi đêm phải huýt sáo?NCK không phải như vậy.Bản thân ông ta là võ biền,thể hiện vai chính khách là không hợp.NCK đã từng lái AD6 ra ném bom Vĩnh linh vào thời gian đầu của chiến tranh phá hoại bằng không quân của Mỹ ra miền Bắc.Đài báo của ta thời đó đã loan tin:NCK bị quân & dân Vĩnh linh bắn rách nách(bị thương)...   Nhưng 30 năm đủ bất cứ kẻ hung hăng nào cũng trở về với dân tộc & hướng thiện,lại là điều đáng mừng!
30 táng 4 năm 1975 ,tôi đang ở đâu?Tôi nguyên tiểu đội trưởng trinh sát phòng không B chỉ huy ,d99 E232 QĐ3,sau khi giải phóng Buôn Ma Thuột tiến thẳng về Sài sòn.Trận đánh cuối cùng của đơn vị là bảo vệ cầu Sáng(bắc qua sông Sài gòn).Cầu gỗ ,quá yếu ,chiếc T54 đầu tiên đã làm cầu sập.Cả cánh quân lại phải tìm đường khác tiến vào Sài gòn.Đơn vị của tôi là pháo cao xạ nên ngoài các phương án tiêu diệt mục tiêu trên mặt đất.Sự ác liệt thua xa lúc bảo vệ Buôn Ma Thuột trước đó.Có máy bay không?Có,là những chiếc F4H lượng vòng ngoài bảo vệ cho trực thăng Mỹ di tản sứ quán.Những nòng pháo 40 ,37,23...ly dõi theo những máy bay này cảnh giác .Nhưng không nổ súng... Hồi đó ta tạo mọi điều kiện cho Mỹ rút hết.Thậm chí trải tham hoa cho Mỹ rút…

Và,cái giây phút Dương Văn Minh tuyên bố đầu hàng trên đài phát thanh Sài gòn,thì tất cả súng bộ binh đều chĩa lên trời nhả đạn. Thật giống khi hồng quân Liên xô công phá Beclin thắng lợi.Một chi tiết ít thấy nhắc tới:mệnh lệnh tức thời của tư lệnh chiến dịch-Những đơn vị nào chưa vào được Sài gòn lập tức dừng lại,thậm chí nhiều đơn vị vào được Sài gòn lại được lệnh dãn ra.Hãy tưởng tượng ,lúc đó Sài gòn cỡ chừng 4 triệu người(dân Sài gòn,dân các nơi tụ về)Rồi 5 quân đoàn,các sư đoàn ,trung đoàn độc lập...cũng hợp điểm Sai gòn ,thì làm sao chứa nổi?
Sáng suốt là thế!Vâng,chúng ta toàn thắng Sài gòn là nguyên vẹn.Chúng tôi kính phục những cánh quân đã mở toang cánh cửa Xuân lộc.Chúng tôi kính phục những đơn vị đặc công đánh chiếm các cây cầu quan trọng vào Sài gòn trước khi đại quân tiến đến.Chúng tôi vô cùng kính phục các đơn vị tình báo bằng cách nào đó để lệnh "Tuỳ nghi di tản" luôn là giải pháp "tối ưu" với quân Nguỵ.(Còn nhớ thuật ngữ -Tuỳ nghi di tản còn giữ mãi về chục năm sau này:thủ trưởng cơ quan cho nhân viên tuy nghi di tản vào chiều thứ bảy ,hoặc chiều 30 tết...).Chúng tôi vô cùng kính phục đại tướng Văn Tiến Dũng tư lệnh chiến dich,tài ba mưu lược chỉ huy trận nào cũng thắng.Dù gì đi nữa hồi đó chúng tôi vẫn coi ông là Giucop của Việt nam.(Là sinh viên của ĐHBKHN nhập ngũ,ngay hồi đó chúng tôi đã đọc:bộ tổng tham mưu của Liên xô thời thế chiến).Và,nữa lịch sử có ghi công cho Dương Văn Minh?Dù là quân Nguỵ không tử thủ thì bão lửa của từng ấy quân ,binh đoàn nã vào Sài gòn sẽ ra sao...?
Mặc dù đơn vị không kịp vào Sài gòn,dừng lại đóng ở vùng ven.Ngay ngày hôm sau chúng tôi đã có mặt ở Sài gòn.Trong một chuyến công vụ,trên chiếc xe nhà binh chiếm được của địch.Mật đô xe chạy trong thành phố rất nhiều xe tư nhân phải nói là dày đặc.Tôi là người Hà nội cũng cảm thấy choáng ngợp trước dòng xe cộ ấy. May thay các bạn sinh viên:nam thì quần loe tóc dài,nữ thì cũng áo dài quần loe tình nguyện điều khiển giao thông ở các ngã tư ngã năm ngã sáu...Thấy xe bộ đội giải phóng cũng dừng lại theo hiệu lệnh của mình các bạn sinh viên cười rất tươi rồi vẫy cờ cho đi luôn...
Và,những ngày sau đó các đơn vị đều có chủ trương cho các cán bộ chiến sỹ có người nhà trong Sài gòn được phép nghỉ chủ Nhật về thăm.Về tới nhà ông bác,tôi thường trút ngay bộ đồ lính mặc sơvin của ông anh họ hoà vào dòng người trên phố ,trên chợ.Sài gòn đúng là thành phố thương mại,công nghiệp và dịch vụ.Dân tình lúc nào cũng hối hả làm ăn?Không thấy ai bàn tán về một thành phố vừa mới giải phóng.Khác với miền Bắc thời đó:hôm qua máy bay ném bom ở đâu?Ta bắn rơi mấy chiếc?...Nhưng tiếng loa phóng thanh ở cổng chợ Bến thành lại làm tôi vẫn nhớ đến tận giờ.Giọng Bắc hẳn hoi:không được bán hàng rong trước cổng chợ!Cướp giật bắn bỏ!Đúng là bắn bỏ thật.Hồi đó Sài gòn đã có xì ke ma tuý rồi.Và dùng xe honda cướp giật là chuyện thường nhật.Giữ gìn trật tự trị an lúc đó là uỷ ban quân quản thành phố.Mỗi phố lớn tôi đều thấy các đồng đội tay cắp AK47 đầu đội mũ tai bèo với nước da mai mái của những trận sốt rừng cần mẫn đứng gác.Lần đó tình cờ có tiếng hô:cướp!Cướp!...một chị bị giật dây chuyên chạy theo chiếc xe 67 đang lao đi như gió của tên cướp kêu thất thanh.Người lính giải phóng rất bình tình,hơi nép vào cột điện ,giương súng AK lên ngắm...Lạ chưa chỉ nghe hai tiếng "tằng!'"tằng"...chiếc 67 đã đâm sầm vào cột điện ,đổ vật cách người lính 20 mét.Hoà vào đám dân tình hiếu kì ,tôi vô cùng kinh ngạc và thán phục:viên đạn xiên đúng sọ tên cướp.30 năm rồi người lính giải phóng tên gì ?Có còn sống?Chả nhẽ tôi lại đăng tin như tìm người lưu lạc?

Lịch sử thì đã rõ ràng,song một vài chi tiết cần làm rõ!Nhà báo nước ngoài nào cho mượn máy & băng cachest ghi âm lại lời đầu hàng của DVM?Ông ta sau chiến tranh sống ở đâu?Băng ghi âm lịch sử này có còn lưu giữ?Và bao giờ được nghe lại Lời đầu hàng ấy...Ê kíp nào của đài phát thanh Sài gòn thời điểm phát sóng trực tiếp băng đầu hàng  DVM này ...?Họ là những ai?Có bao nhiêu người còn sống?Còn nhớ tốn nhiều công sức để tìm ra chiếc xe tăng đầu tiên xông thẳng vào dinh Độc lạp .qua bức hình của phóng viên nước ngoài.May thay những người đầu tiên ấy vẫn còn & họ đều là người thực việc thực cả.(Nói khôi hài thế này biết đâu 20-30 năm sau,ai đi tìm các tư liệu này họ sẽ thành các tiến sỹ lịch sử chăng?).Tôi cũng buồn & lấy làm tiếc một số ý kiến trên diễn đàn răn dạy lớp trẻ là thái quá!Truyền thống của người Việt là cha ông làm lụng ,cống hiến hết mình là để cho con cháu.Toàn thắng & giang sơn thu về một mối là thành quả lớn lao.Thế hệ đi trước sẵn sàng giao lại cho lớp trẻ (con cháu chúng ta).Phải nói thế này ,sau 30 mươi năm Sài gòn đổi thay & phồn thịnh hơn rất nhiều.Ngay Sài gòn lúc đó đã gọi là phồn hoa thì nay sự phồn hoa ấy tăng lên hàng trăm lần.Công lao ấy chủ yếu là lớp trẻ xây dựng nên!(Lớp người sinh sau 1975).Chúng ta cũng không thể dạy bảo họ phải "đền ơn đáp nghĩa "thế này thế kia?Lịch sử đã chứng minh thế hệ này làm tốt nhất chính sách đền ơn đáp nghĩa đấy thôi.Ngày chiến tranh có những câu hát...hai mươi sáu năm rồi!Nói là chiến tranh dài qúa,song ba mươi năm qua có ai bảo là nhanh ghê?Tản mạn 30 tháng tư & những ý kiến phản hồi-tôi định đặt bài viết với cái "tít" như thế,song với tầm cỡ 30 tháng tư e chưa thuận.Nên dừng ở Cảm xúc & nghĩ suy nhân ngày trọng đại này.

Tháng 4 năm 2005.